Goedkoop is duurkoop en money is power zijn niet zomaar loze kreten. Als je iets koopt hou er dan rekening mee waar je je geld daadwerkelijk aan uitgeeft. Vaak gaat het overgrote deel van je geld namelijk helemaal niet naar het product dat je koopt of de producent daarvan, maar naar grote multinationals. Waar jij denkt geld uit te sparen door “een koopje” te kopen, geef je zelf dus macht uit handen, om het vervolgens aan die multinationals te geven.
Mensen kopen goedkope troep bij grote concerns als Primark en de Action, en denken dat daardoor hun koopkracht groeit. Ze kunnen immers méér kopen met minder geld. Wat ze echter feitelijk doen is zichzelf en anderen de strop omdoen. Niet alleen worden erbarmelijke werkomstandigheden in arme landen in stand gehouden en wordt het milieu zwaar belast, de eigen, lokale economie wordt om zeep geholpen. Met de hoge vaste lasten en het het oerwoud aan regels en wetten in Nederland, is voor Nederlandse producenten niet op te boksen tegen de zogenaamde prijsstunters. Het een na het andere bedrijf gaat failliet, of ze gooien zelf een illusie armer en een schuldsaneringstraject rijker de handdoek in de ring. Veel mensen zijn werkeloos, een andere groep werkt noodgedwongen voor een hongerloontje bij een multinational. Om toch nog enig gevoel van kooplustige bevrediging te krijgen en mee te mogen roeien in de zinkende boot die consumeren heet, rennen ze op zaterdagmiddag door de Primark om te vechten voor dat shirtje dat ze eigenlijk niet nodig hebben maar dat maar 3 euro kost. “Dat kan je toch niet laten liggen?”
Alleen bij thuiskomst blijkt de verwachte en zo enorm naar verlangde euforie niets minder dan een holle sugarrush. Als de groeiende shirtjes-die-ik-nooit-draag-stapel niet in staat blijkt om de intrinsieke leegte te kunnen vullen, wordt de snelle piek al net zo snel gevolgd door een diepe down. In plaats van het gedrag aan te passen staan we er volgende week zaterdag weer, op zoek naar dat ene item dat wel gelukkig maakt.
Kunnen we hier dan niets aan doen? Jawel! Vervang de lege suikers door de echt voedzame producten. Voorkom de snelle maar holle high en de daarop volgende onvermijdelijke low die geraffineerde suikers met zich meenemen, door daadwerkelijk verzadigende producten te consumeren die je op de lange termijn weten te voeden. Oftewel, concreet gezegd: verander je koopgedrag. Ga niet op koopjesjacht, laat je niet verleiden tot het kopen van dingen die je eigenlijk niet nodig hebt maar die zo goedkoop zijn dat je ze niet kan laten liggen. Bedenk je dat je met iedere prul die je koopt weer een arm kind nog armer maakt, een alleenstaande moeder nog langere dagen laat draaien in de fabriek, een Nederlandse ambachtelijk werker weer brodeloos maakt, en een al veel te rijke multinational nog rijker maakt.
Maar nog belangrijker: kijk wat je echt nódig hebt. Koop dingen waar je wat aan hebt, die goed zijn voor jou en jouw omgeving. Koop lokaal, koop handgemaakt, koop duurzaam, koop bij mensen die gedreven worden door passie voor wat ze doen in plaats van door de wens van zo veel mogelijk winst. Koop bewust. Investeer zo in je eigen omgeving, en daarmee indirect in jezelf.
Besteed meer aandacht aan de achtergrond van wat je koopt. Waar staat het bedrijf voor, en kan je je daar in vinden? Money is power, wil jij macht geven aan bedrijven die keer op keer laten zien geldelijke winst belangrijker te vinden dan het welzijn van mens en milieu? Wil jij macht geven aan bedrijven die voeding produceren waarvan ze weten dat het schadelijk is, maar tegen beter weten in de winst belangrijker vinden dan de gezondheid van de consument?
Het is tijd om kwantiteit te vervangen door kwaliteit. Liever 1 goede duurzame boot die een leven lang mee gaat, dan honderd zinkende bootjes die zonder blikken of blozen vervangen worden door nog eens honderd nieuwe zinkende bootjes (en ons gaandeweg mee laten verzuipen). De bodem van de zee ligt vol met gezonken boten, tijd voor een grote schoonmaak. Spullen waar je niets aan hebt maken niet gelukkig, ze leiden af van dingen die er wel toe doen. Dus pak een paar dozen, en doe alles weg dat je niet nodig hebt. Maak ruimte, zowel in je huis als in je hoofd, voor daadwerkelijk belangrijke dingen. Dingen die iets betekenen voor je. Dingen die je nodig hebt. Dingen waar je iets aan hebt. Vraag je bij alles dat je wil kopen af:
-Heb ik het nodig?
-Naar wie of wat gaat mijn geld als ik dit koop?
-Waar draag ik aan bij als ik dit koop? En wil ik dat wel?
-Geeft deze koop een sugarrush of een duurzame bevrediging?
Niet omdat het kan, maar omdat het moet. Omdat het nodig is, voor de economie, voor het milieu, maar ook voor jezelf.